Strategisch denken of koffiedik kijken

Iedere organisatie heeft een strategie. In het ene geval is de strategie een praktische uitwerking van een plan, in het andere geval bestaat deze alleen in het brein van de ondernemer en handelt hij ernaar. Door het complexe en onvoorspelbare karakter van de realiteit lijkt het vaak een nutteloze actie om een strategie te ontwikkelen. Die paradox verdwijnt echter snel zodra de essentie van strategisch denken helder wordt.

Om maar met de deur in huis te vallen: een goede strategie vergroot de concurrentiekracht van een onderneming! De Amerikaanse professor Michael Porter was de eerste die drie verschillende concurrentiestrategieën beschreef die organisaties kunnen hanteren om toegevoegde waarde te creëren en onderscheidend vermogen ten opzichte van concurrenten. Minstens zo belangrijk was zijn stelling dat een onderneming nooit uitzonderlijk kan presteren als er geen duidelijke keuzes worden gemaakt.

Een helder geformuleerde strategie heeft zeker niet alleen zijn uitwerking op de externe omgeving. Door de inrichting van de organisatie af te stemmen op de te realiseren doelen, worden de krachten gebundeld. Het beleid en de activiteiten van de afdelingen en medewerkers krijgen dezelfde focus.

Het ontwikkelen van een strategie gaat niet over toekomst voorspellen maar over inzicht krijgen in ontwikkelingen en grip krijgen op onzekere factoren. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het ontwikkelen van een strategie een continue proces. Binnen dat proces vindt de onderlinge afstemming plaats van analyse, keuze en implementatie door het uitwerken van een reeks scenario’s. Die scenario’s zijn niet allemaal even waarschijnlijk, maar wel allemaal aannemelijk.

Aldus is strategieontwikkeling een zelflerend proces van opsporen, (h)erkennen en het ontwikkelen van mogelijkheden en kansen voor waardecreatie en waardedistributie.